in the series Silence

Op de vroege morgen is de Oude Kerk een meditatieve oase in de stad. Sinds 2017, iedere eerste vrijdag van de maand om 8 uur ‘s ochtends, terwijl de opkomende zon door de hoge kerkramen schijnt en de buurt langzaam wakker wordt, bezoekers kunnen hier genieten van het eigentijdse muziekprogramma silence. Voor deze concerten, waarbij de akoestiek en de ruimte van de Oude Kerk centraal staan, worden veelal jonge, experimentele muzikanten uitgenodigd. Er zijn geen vaste zitplaatsen; bezoekers worden uitgenodigd om rond te lopen en te ontdekken hoe de muziek klinkt op verschillende plekken in de kerk.

Het Amsterdams Bevrijdingsfestival 2022 opende die ochtend op het oudste muziekpodium van de stad met een programma gericht op het einde van de Tweede Wereldoorlog. Tijdens deze speciale editie van de muziekserie Silence speelde het Mondriaan Kwartet het 'Achtste Strijkkwartet' van Dimitri Sjostakovitsj en 'Different trains' van Steve Reich. Beide stukken worden beschouwd als iconische werken over de Tweede Wereldoorlog.

Tijdens zijn bezoek aan Dresden in juli 1960 werkte de Russische componist Dimitri Sjostakovitsj koortsachtig aan zijn achtste strijkkwartet. In slechts drie dagen schreef hij te midden van de puinresten van de geallieerde bombardementen een van zijn meest melancholische en intieme composities. Sjostakovitsj droeg het werk op ‘aan de slachtoffers van het fascisme en de oorlog’, maar gaf het stuk ook een autobiografische lading door op verschillende in de muziek zijn muzikale handtekening te verwerken: de vier beginletters van zijn naam. Volgens ingewijden was het werk daarmee ook een verwijzing naar de totalitaire onderdrukking in zijn eigen land. In 1988 schreef Steve Reich (1936) het driedelige ‘Different trains’ voor het Kronos Quartet. De titel verwijst naar een eenvoudige, maar krachtige tegenstelling: een joodse jongen, Steve Reich, reist tussen 1939 en 1942 heen en weer tussen New York en Los Angeles en realiseert zich vele jaren later: had hij in diezelfde periode als Joodse jongen in Europa gewoond, dan had hij op andere treinen en naar andere bestemmingen gereden. In de compositie klinken klankverwijzingen naar treinen en luchtaanvallen, frases van tekst, synchroon met muzikale thema’s in het strijkkwartet.

Materials

Instrumenten

Show gallery or Scroll for more