De Mariakapel werd tussen 1552 en 1555 gebouwd op initiatief van de Vrouwenbroeders, een religieuze broederschap die Maria als patroonheilige vereerde. Het is de laatst aangebouwde kapel in de Oude Kerk, die in de loop van de eeuwen steeds werd uitgebreid. Een hoogtepunt in de kapel zijn de serie gebrandschilderde ramen met scenes uit het leven van Maria. Tot op de dag van vandaag geven de ramen een indrukwekkend beeld van hoe de Mariakapel eruitzag in de katholieke tijd.
---
## Een katholiek hoogtepunt in de Oude Kerk
De Oude Kerk werd in de loop van de eeuwen steeds uitgebreid, en dit werd grotendeels bekostigd door welgestelde Amsterdammers. Gildes, broederschappen en rijke families stichtten kapellen, altaren en rijkversierde glas-in-loodramen. Daarmee uitten zij hun devotie aan de katholieke kerk én hun maatschappelijke status. De Mariakapel is een opvallend voorbeeld van deze religieuze en sociale ambitie.
Bijzonder aan de Mariakapel zijn de indrukwekkende gebrandschilderde glas-in-loodramen. Deze ramen tonen scènes uit het leven van Maria, waaronder de Annunciatie, de Visitatie, de Aanbidding van de herders en het Sterfbed van Maria. Ze weerspiegelen het uitgesproken katholieke karakter dat de Oude Kerk vóór de Alteratie had.
## De Mariakapel doorstaat de tand des tijds
De Mariakapel werd voltooid aan de vooravond van de Reformatie, een tijd waarin godsdienstoorlogen door Europa woedden en Beeldenstormen sporen nalieten in kerken door het hele land. Een van de voornaamste kritiekpunten van het protestantisme op de katholieke kerk was de overdaad aan rijkdom en decoratie, die vaak werd bekostigd met aflaten – documenten die men kon kopen om kwijtschelding van zonden te verkrijgen. In plaats daarvan streefden zij naar eenvoud in eredienst en kerkinterieur, zodat men zich uitsluitend kon richtten op het Woord van God.
Tegen deze achtergrond is het opmerkelijk dat juist de rijk gedecoreerde gebrandschilderde glas-in-loodramen van de Mariakapel de protestantse periode hebben doorstaan. Terwijl elders in de Oude Kerk altaren werden vernield en gewelfschilderingen overschilderd, zijn deze katholieke voorstellingen bewaard gebleven – een zeldzaam en waardevol overblijfsel van het religieuze erfgoed van de stad.
Tijdens de restauratie die in 1955 begon zijn de gewelfschilderingen grotendeels hersteld. Door de blootlegging van schilderingen uit de vijftiende en zestiende eeuw is het, net als bij de ramen in de Mariakapel, mogelijk om opnieuw iets van de sfeer van de Oude Kerk tijdens de katholieke periode te ervaren. Van de vier gewelfvelden in de Mariakapel konden er twee worden gerestaureerd. Op deze velden zijn engelen afgebeeld, waaronder één die een kruis vasthoudt en een ander die engel een wapenschild draagt.
Oude kerk Adlib Collect priref | 2363 |