"Syncing 1916"

SimpleXMLElement {#386
  +"@attributes": array:5 [
    "priref" => "1916"
    "created" => "2024-10-29T08:49:42"
    "modification" => "2025-11-20T15:31:24"
    "selected" => "false"
    "deleted" => "false"
  ]
  +"current_location.barcode": "O"
  +"current_location.lref": "14"
  +"current_location.name": "Mariakapel"
  +"current_location.package_location": SimpleXMLElement {#458
    +"value": array:8 [
      0 => "LOCATION"
      1 => "location"
      2 => "standplaats"
      3 => "Standort"
      4 => "plats"
      5 => "מיקום"
      6 => "placering"
      7 => "位置"
    ]
  }
  +"edit.date": "2025-08-05"
  +"edit.time": "15:47:57"
  +"Collection": SimpleXMLElement {#450
    +"collection.name": SimpleXMLElement {#469
      +"value": "Interieur"
    }
  }
  +"Description": SimpleXMLElement {#426
    +"description": SimpleXMLElement {#471
      +"value": array:2 [
        0 => """
          Dit gebrandschilderd glas-in-lood raam toont Maria op haar sterfbed. Het raam wordt ook wel ‘Crabethraam’ genoemd, naar de glasschilderkunstenaar Dirck Crabeth die het raam in 1555 ontwierp en vervaardigde. Hier, in de Mariakapel, kun je je nog goed inbeelden hoe de Oude Kerk er in de zestiende eeuw uitzag, toen er maar liefst 25 gebrandschilderde vensters in de kerk te vinden waren.\n
          \n
          ---\n
          ## De hand van Dirck Crabeth\n
          \n
          Op het raam aan de oostzijde van de Mariakapel is Maria op haar sterfbed afgebeeld. St. Petrus overhandigd haar een kaars – een symbool van de overgang naar het hiernamaals – terwijl ook de andere apostelen zich om het bed van Maria hebben verzameld. Met gedetailleerde gezichtsuitdrukkingen – typisch voor Crabeth – wist de glasschilderkunstenaar heel overtuigend de emoties van de apostelen weer te geven. Het ontwerp dat Crabeth maakte voor dit raam bevindt zich in de prentencollectie van het Rijksmuseum. \n
          \n
          In 1639 werd het bovenste deel van het raam herzien door Pieter Jansz. Of hij het originele glas heeft gekend, blijft een vraag. Mogelijk is de huidige voorstelling een vrije interpretatie van het ontwerp van Crabeth.  Hoe dan ook vormt het Sterfbed van Maria nu een unieke combinatie van zestiende-en zeventiende-eeuwse glasschilderkunst. \n
          \n
          ## De vrouwen van de familie Brunt\n
          \n
          Onder het tafereel knielt de schenkersfamilie Brunt. Cornelis Brunt staat met zijn twee zonen Gijsbrecht en Reijnier links afgebeeld. Rechts staat zijn vrouw Trijn Loenen. Naast haar staat Lijsbeth Cornelis Bruntendr, dochter van de Trijn en Cornelis, en Hillegont Hencricksdr, de weduwe van Reijnier. Daarnaast zijn de beschermheiligen Sint Cornelis en Sint Catharina en de wapens van de familie afgebeeld. Cornelis was al overleden toen in 1555 de opdracht voor het raam werd gegeven. Het was zijn dochter Lijsbeth die hierin het voortouw nam, en zij kwam waarschijnlijk via Hillegont, die ook uit Gouda kwam, met Dirck Crabeth in contact. \n
          \n
          ## De nieuwe Mariakapel aan de vooravond van de Alteratie \n
          \n
          De Oude Kerk is grotendeels gebouwd door schenkingen van rijke Amsterdammers. Gildes, broederschappen en rijke families stichtten kapellen, altaren en rijk gedecoreerde ramen. Hiermee uitten zij devotie aan de katholieke kerk, maar het was ook een manier om macht en rijkdom uit te stralen. De Mariakapel is de laatst aangebouwde kapel van de Oude Kerk, gebouwd in de periode van de Reformatie. Aan de rijk gedecoreerde ramen proef je hier echter dat de Oude Kerk toen nog in de katholieke traditie stond, terwijl de Alteratie niet lang na de bouw van de kapel zou volgen. \n
          \n
          Het is dan ook opmerkelijk dat de ramen met de Annunciatie en Visitatie, de Aanbidding van de Herders en het Sterfbed van Maria — die samen een serie vormen — de protestantse periode van de Oude Kerk hebben doorstaan. Dit terwijl elders in de kerk altaren werden vernield en gewelfschilderingen werden overschilderd. Het vierde raam uit de serie, waarop de stamboom van Maria was afgebeeld, werd in de achttiende eeuw wel vervangen door het Tweede Burgemeestersraam. Tegenwoordig maakt de reeks deel uit van Collectie Nederland.\n
          \n
          ## Gebrandschilderde glas-in-lood ramen in de Oude Kerk\n
          \n
          Brandschilderen is een vorm van glaskunst. In de Middeleeuwen werden de ramen van kerken helemaal of deels voorzien van gebrandschilderd glas wat bij elkaar gehouden werd in loden strips. Het licht viel daardoor in allerlei sprankelende kleuren de kerkruimte binnen. Op het hoogtepunt telde de Oude Kerk 25 gebrandschilderde glas-in-loodramen waarvan de meeste dateren uit de 16de eeuw. Het Sterfbed van Maria werd na een restauratieperiode van vijf jaar in 2025 teruggeplaatst. 
          """
        1 => """
          This stained glass window depicts Mary on her deathbed. The window is also know as the “Crabeth Window,” after the stained-glass artist Dirck Crabeth who designed and crafted the window in 1555. Here, in the Maria Chapel, you can still imagine what the Oude Kerk looked like in the sixteenth century, when there were as many as 25 stained glass windows in the church.\n
          \n
          ---\n
          ## The hand of Dirck Crabeth\n
          \n
          The window on the east side of the Mariakapel depicts Mary’s Deathbed. St. Peter is handing her a candle - a symbol of the transition to the afterlife - while the other apostles have also gathered around Mary's bed. With detailed facial expressions - typical for Crabeth – the glass painter managed to depict the emotions of the apostles very convincingly.  The design Crabeth made for this window is in the Rijksmuseum's print collection. \n
          \n
          In 1639, the upper part of the window was revised by Pieter Jansz. Whether he knew the original glass remains an open question. It is possible that the present depiction is a free interpretation of Crabeth's design.  Whatever the case, Maria’s deathbed now forms a unique combination of sixteenth- and seventeenth-century glass painting. \n
          \n
          ## The women of the Brunt family\n
          \n
          Below the scene, the Brunt family of donors kneels. Cornelis Brunt is pictured on the left with his two sons Gijsbrecht and Reijnier. On the right stands his wife Trijn Loenen. Next to her stands Lijsbeth Cornelis Bruntendr, daughter of Trijn and Cornelis, and Hillegont Hencricksdr († 1563), the widow of Reijnier. In addition, the bscherm saints Saint Cornelis and Saint Catharina and the arms of the family are depicted. Cornelis was already deceased when the window was commissioned in 1555. It was his daughter Lijsbeth who took the lead in this, and she probably came into contact with Dirck Crabeth through Hillegont, who was also from Gouda. \n
          \n
          \n
          ## The new Mariakapel on the eve of the Alteration \n
          \n
          The Oude Kerk was built largely through donations from wealthy Amsterdam residents. Guilds, brotherhoods and wealthy families founded chapels, altars and richly decorated windows. With these they expressed devotion to the Catholic Church, but it was also a way to exude power and wealth. The Mariakapel is the last attached chapel of the Oude Kerk, built during the period of the Reformation. However, you can taste from the richly decorated windows here that the Oude Kerk was then still in the Catholic tradition, while the Alternative would follow not long after the chapel was built. \n
          \n
          It is remarkable, then, that the windows depicting the [Annunciation and Visitation](https://openarchive.oudekerk.nl/collect/4704-54), the [Adoration of the Shepherds](https://openarchive.oudekerk.nl/collect/4704-53) and the Deathbed of Mary - which together form a series - survived the Protestant period of the Oude Kerk. This is while elsewhere in the church altars were destroyed and vault paintings were painted over. The fourth window in the series, which depicted the family tree of Mary, did get replaced by the [Second Mayor's Window](https://openarchive.oudekerk.nl/collect/000177) in the eighteenth century. Today, the series is part of Collectie Nederland.\n
          \n
          ## Stained glass windows in the Oude Kerk\n
           \n
          Stained glass is a form of glass art. In the Middle Ages, the windows of churches were completely or partially stained glass which was held together in lead strips. As a result, light entered the church space in all sorts of sparkling colors. At its peak, the Oude Kerk had 25 stained glass windows, most of which date from the sixteenth century. \n
          """
      ]
    }
  }
  +"Media": SimpleXMLElement {#452
    +"media.reference": "4704-52_ Detail GJVan ROOIJ.jpg"
    +"media.reference.lref": "3870"
  }
  +"Object_category": array:2 [
    0 => SimpleXMLElement {#454
      +"object_category": SimpleXMLElement {#483
        +"value": array:2 [
          0 => "Interieur"
          1 => "Interior"
        ]
      }
    }
    1 => SimpleXMLElement {#455
      +"object_category": SimpleXMLElement {#485
        +"value": "glas-in-loodramen"
      }
    }
  ]
  +"Part_of": SimpleXMLElement {#456
    +"part_of.title": SimpleXMLElement {#474}
    +"part_of_reference": "000016"
    +"part_of_reference.lref": "2363"
  }
  +"Production": SimpleXMLElement {#457
    +"creator": "Dirk Crabeth"
    +"creator.lref": "8622"
  }
  +"Related_object": array:6 [
    0 => SimpleXMLElement {#459
      +"related_object.reference": "4704-53"
      +"related_object.reference.lref": "1917"
      +"related_object.title": "Adoration of the Shepherds in stained glass"
    }
    1 => SimpleXMLElement {#460
      +"related_object.reference": "4704-68"
      +"related_object.reference.lref": "1932"
      +"related_object.title": SimpleXMLElement {#489}
    }
    2 => SimpleXMLElement {#461
      +"related_object.reference": "000047"
      +"related_object.reference.lref": "2394"
      +"related_object.title": "Expert Talk #1: Kick-Off Windows Reframed"
    }
    3 => SimpleXMLElement {#462
      +"related_object.reference": "000048"
      +"related_object.reference.lref": "2395"
      +"related_object.title": SimpleXMLElement {#492}
    }
    4 => SimpleXMLElement {#463
      +"related_object.reference": "4704-54"
      +"related_object.reference.lref": "1918"
      +"related_object.title": "Annunciation and Visitation in stained glass"
    }
    5 => SimpleXMLElement {#464
      +"related_object.reference": "000231"
      +"related_object.reference.lref": "2578"
      +"related_object.title": SimpleXMLElement {#495}
    }
  ]
  +"Title": SimpleXMLElement {#465
    +"title": SimpleXMLElement {#477
      +"value": array:2 [
        0 => "Het Sterfbed van Maria in glas-in-lood"
        1 => "Mary’s Deathbed in stained glass"
      ]
    }
  }
  +"guid": "99519746-8fa6-4550-a063-9786c43f7979"
  +"location.default.barcode": "O"
  +"location.default.lref": "14"
  +"location.default.name": "Mariakapel"
  +"location.default.package_location": SimpleXMLElement {#466
    +"value": array:8 [
      0 => "LOCATION"
      1 => "location"
      2 => "standplaats"
      3 => "Standort"
      4 => "plats"
      5 => "מיקום"
      6 => "placering"
      7 => "位置"
    ]
  }
  +"notes": "de ontwerptekening is in het Rijksprentenkabinet. Gerestaureerd door De Angelis 1761, J. Schouten, 1906; atelier Bogtman, 1961. Fragmenten van restauratie De Anqelis in Binnenvaarderskapel geplaatst."
  +"number_of_parts": "1"
  +"object_number": "4704-52"
  +"priref": "1916"
  +"production.period": SimpleXMLElement {#467
    +"value": array:2 [
      0 => "16e eeuw"
      1 => "16th century"
    ]
  }
  +"record_access.owner": "Marianna"
}