Silence #35: End and Beginning

Op de vroege morgen is de Oude Kerk een meditatieve oase in de stad. Sinds 2017, iedere eerste vrijdag van de maand om 8 uur ‘s ochtends, terwijl de opkomende zon door de hoge kerkramen schijnt en de buurt langzaam wakker wordt, bezoekers kunnen hier genieten van het eigentijdse muziekprogramma silence. Voor deze concerten, waarbij de akoestiek en de ruimte van de Oude Kerk centraal staan, worden veelal jonge, experimentele muzikanten uitgenodigd. Er zijn geen vaste zitplaatsen; bezoekers worden uitgenodigd om rond te lopen en te ontdekken hoe de muziek klinkt op verschillende plekken in de kerk.

Op 1 april was in de Oude Kerk een programma te horen zoals het nog nooit heeft geklonken: een concert met composities van twee modernistische Russische componisten, Galina Ustvolskaja (1919-2006) en Alexander Raskatov (1953), uitgevoerd door Tomoko Mukaiyama en een ensemble van acht contrabassisten en slagwerk.

De Russische componiste Galina Ustvolskaja werd in het Westen bekend door het Holland Festival van 1989, in het jaar van de val van het communisme, nu 33 jaar geleden. Het 'Dies Irae' uit 1973 is een van haar krachtigste werken, waarin de muziek de kerkruimte vult met voortdurende hamerslagen. De compositie van Alexander Raskatov staat hiermee in contrast: zij is gebaseerd op de klankrijkdom van Russisch-orthodoxe kerkklokken. 'Alle mogelijke klankcombinaties tussen piano, slagwerk en contrabassen zet ik in om deze mysterieuze instrumenten tot klinken te brengen', aldus Raskatov. Zo kwamen twee oude elementen samen: het 'Dies Irae', dat eeuwenlang klonk als onderdeel van de getijdengebeden, en het geluid van luidende klokken, die in vroegere tijden het verloop van de dag markeerden.