Middenschip

Het Middenschip vormt de oorsprong van de Oude Kerk — een gebouw dat door de eeuwen heen steeds verder werd uitgebreid met nieuwe ruimten en aanbouwen. Naarmate Amsterdam groeide, nam ook de behoefte aan kerkelijke ruimte toe. Wat begon als een houten kapel aan de oever van de Amstel, groeide uit tot een basilicaal schip. In de veertiende eeuw werd de kerk uitgebreid met een Noorderzijbeuk en een Zuiderzijbeuk, waarmee zij veranderde in een hallenkerk.

---
## De verdere groei van de Oude Kerk tot een levendige ontmoetingsplek
Tegelijk met deze uitbreiding werd ook het hoogkoor en de kooromgang aan het middenschip toegevoegd. Daarmee stond, rond het midden van de vijftiende eeuw, de basisstructuur van de Oude Kerk. Aan het eind van de vijftiende en het begin van de zestiende eeuw volgden verdere uitbreidingen van de noord- en zuiderzijbeuk, zoals de zijkapellen en het transept. Ook werd het middenschip verhoogd, waarmee de kerk haar huidige vorm kreeg.
Terwijl het hoogkoor het liturgische centrum van de kerk vormde, speelde het dagelijks leven van de Amsterdammers zich grotendeels af in het middenschip en de zijbeuken. Deze ruimten waren plekken van ontmoeting, waar men samenkwam of tussen de missen door luisterde naar zogenoemde [wandelconcerten](https://oa.sharebox.nl/person/51). De vele schilderijen, prenten en tekeningen die van de Oude Kerk zijn gemaakt — onder andere door [Emanuel de Witte](https://oa.sharebox.nl/person/8532) — tonen niet alleen de architectuur van het gebouw, maar leggen ook het sociale karakter van de kerk vast.

## De gevolgen van de Beeldenstorm

In de katholieke tijd stonden in de Oude Kerk talloze heiligenbeelden en altaren die aan specifieke heiligen waren gewijd. Deze overleefden de Beeldenstorm en de daaropvolgende Alteratie niet. Voor de protestanten golden rijk versierde altaren en beelden van heiligen namelijk als afgoderij; zij streefden naar een sober kerkinterieur dat de aandacht niet zou afleiden van de eredienst. Aan de hand van historische bronnen is het grotendeels gelukt te reconstrueren welke beelden en altaren zich op verschillende plekken in de kerk bevonden. Bij bijna elke pilaar tussen de zijbeuken en het Middenschip stond een altaar opgesteld, onderhouden door verschillende gildes. Zo stonden er bijvoorbeeld altaren gewijd aan Maria Magdalena en aan Sint Nicolaas.

Daarnaast zijn na de Alteratie de polychrome gewelfschilderingen van de Oude Kerk overschilderd, ook dit werd gedaan om een soberder kerkinterieur te creëren. Tijdens de restauratie die in 1955 begon zijn de gewelfschilderingen grotendeels hersteld. De beschilderingen in de Zuiderzijbeuk zijn grotendeels hersteld, het zijn afbeeldingen van Sint Jan Evangalist, Sint Crispinus en Crispinianus, Sint Maarten, het wapen van Holland met het wapen van Amsterdam, een Pieta in een schip, een koggeschip en (mogelijk) Sint Christophorus. In de noorderzijbeuk is er slechts één gewelfschildering zichtbaar; afgebeeld is een ruiter met een kaars en zwaard.